افراد چاق بیش از سایرین در خطر ابتلا به انواع دیابت خصوصا دیابت نوع ۲ قرار دارند که با نام های دیابت مقاوم به انسولین یا دیابت بزرگسالان نیز شناخته می شود. میزان قند خون در دیابت نوع ۲ بسیار بالا می باشد.

دیابت نوع ۲ در دوران جوانی آغاز می شود

کودکان چاق ۴ برابر دیگران در خطر ابتلا به دیابت نوع دو، پس از ۲۵ سالگی شان هستند. طبق مطالعه ای که در انگلستان برای کودکان ۲ تا ۱۵ سال انجام شد، کودکانی که از BMI بالایی برخوردار هستند، ۴ مرتبه بیش از کودکانی با BMI نرمال به دیابت جوانی مبتلا می شوند.

در گذشته فکر می کردند که دیابت نوع دو تنها مختص بزرگسالان می باشد در حالی که امروزه دیابت نوع دو در کودکان زیادی شناسایی و تشخیص داده شده است. پزشکان علت آن را چاقی، رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی می دانند. چاقی همچنین می تواند علت دیابت نوع یک در کودکان باشد با اینکه دیالت نوع یک، نوعی بیماری خود ایمنی می باشد، عواملی مانند چاقی و مقاومت به انسولین می تواند بیماری را پیچیده تر کند. مطالعه ای که بر روی صد هزار کودک یک ساله انجام گرفت نشان می دهد که نوزادانی که اضافه وزن داشته و یا چاق بودند، ارتباط مستقیمی با ابتلا به دیابت نوع دو داشتند. هر چه وزن کودک سنگین تر باشد، تشخیص دیابت نوع دو در سن پایین تری انجام می شود. اگرچه مقاومت در برابر انسولین تنها علت دیابت نوع یک نیست اما با توجه به این تحقیق، می توان به نقش چاقی کودکان در بروز هر دو نوع دیابت پی برد.

درمان چاقی افراد دیابتی

افراد مبتلا به دیابت برای کاهش وزن می‌­توانند از راهکارهای زیر استفاده کنند:

• یکی از راه­‌‌های موثر برای جلوگیری از اضافه وزن بیش­تر و کاهش وزن در افراد دیابتی، کالری شماری است. کالری شماری یعنی کالری مورد نیاز روزانه خود را با توجه به قد، وزن، استخوان بندی و نوع فعالیت روزانه به دست آورید و کالری غذاهای مصرفی روزانه خود را نیز یادداشت کنید. کالری مصرفی و کالری مورد نیاز باید با هم برابر باشند تا وزن شما ثابت بماند. اگر شما قصد کاهش وزن دارید، کالری مصرفی باید کم­تر از کالری استاندارد روزانه‌­تان باشد. شاید فکر کنید شمردن کالری‌­های غذاهای مصرفی در روز کار سختی باشد. حق دارید اما خبر خوب این است که بعضی از اپلیکیشن‌­ها به کمک شما می‌­آیند. شما با استفاده از این برنامه‌ها به راحتی می­‌توانید کالری مصرفی خود را حساب کنید.

• 

• • دومین راه موثر برای کاهش وزن، انجام حرکات ورزشی است. ورزش منظم و روزانه می­‌تواند در کاهش وزن، تنظیم گلوکز خون و عضله سازی موثر باشد. حرکات ورزشی و فعالیت بدنی، سبب کاهش مقاومت بدن نسبت به انسولین می‌­شوند. بدن بعضی از افراد دیابتی نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌­دهد. یکی از دلایل این مقاومت، چاقی و اضافه وزن است. ورزش سبب کالری سوزی و کاهش وزن و در نتیجه مقاومت به انسولین هم کم­تر می‌­شود.

  سازمان بهداشت جهانی به بزرگسالان ۱۸ تا ۶۴ سال مبتلا به دیابت، انجام حرکات ورزشی ملایم به مدت ۱۵۰ دقیقه در هفته را توصیه می­‌کند.

• 

• کنترل داروهای افراد دیابتی، یکی دیگر از راه‌­های مقابله با چاق شدن است. بعضی از داروهای افراد دیابتی مثل انسولین باعث چاق شدن افراد دیابتی و افزایش وزن آن­ها می‌­شود و برخی دیگر از داروها مثل متفورمین باعث کاهش وزن و لاغری. برای انتخاب داروی مناسب و دوز کافی آن حتما باید به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید دارویی را تجویز کند که موجب افزایش وزن شما نشود. پزشک می‌­تواند شما را راهنمایی کند تا بهترین و موثرترین دارو را با کمترین عوارض جانبی مصرف کنید.

• • به هیچ وجه دوز انسولین تجویز شده خود را کاهش ندهید. بعضی از افراد برای کاهش وزن، دوز انسولین خود را پایین می­‌آورند. انسولین را طبق دستور و نظر پزشک تزریق کرده و دوز آن را کم نکنید، زیرا سبب تجمع گلوکز در خون و افزایش قند خون می‌شود. همچنین شما را دچار مشکلات پیچیده دیابتی می­‌کند.

  • 

  • افراد مستعد به دیابت و در خطر چه کسانی هستند؟

    چاق شدن دیابتی ها در افراد با ویژگی‌های زیر بروز بیشتری پیدا می‌کند؛

    • افراد بالای ۴۰ سال

    • افرادی که تاریخچه بیماری دیابت را در بستگان نزدیک خود دارند

    • افرادی که دیابت دوران بارداری را تجربه کرده‌­اند

    • افرادی که فشار خون بالا دارند

    • افرادی که سابقه ابتلا به بیماری­‌های قلبی و عروقی یا کیست‌­های متعدد تخمدان دارند

    این افراد با ویژگی­‌های ذکر شده اگر دچار چاقی مفرط هم شوند، خطر ابتلا به دیابت در آن­ها افزایش می‌­یابد.

  • 

  • سخن پایانی

    ارتباط بین چاقی و دیابت به دو مورد ختم می­‌شود؛ افراد دیابتی که بر اثر داروها و دریافت انسولین چاق می­‌شوند و افراد مستعد دیابت که با داشتن اضافه وزن قدم به قدم به دیابت نزدیک‌­تر می­‌شوند. اما چاق شدن دیابتی ها با داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب و سالم قابل کنترل است و برای کاهش وزن، فعالیت ورزشی بیش­تری را می‌توان در روز انجام داد. کاهش وزن در افراد مبتلا به دیابت سبب کاهش مقاومت بدن آن­ها به انسولین می‌­شود و سلامتی آنها را تضمین می­‌کند. در نهایت به هر دو گروه از افراد توصیه می­‌شود به پزشک متخصص مراجعه کرده و دستورات او را عمل کنند. پزشک با تجویز آزمایش خون، قند خون آن­ها را اندازه می‌­گیرد و با توجه به شرایط هر دو گروه بهترین راهکار را پیشنهاد می­‌دهد.